Wat is een surfersoor? 

Surfersoor (exostosis externa) is een aandoening waarbij sprake is van botvorming in de gehoorgang. Dit ontstaat als lichamelijke reactie op herhaalde blootstelling aan koude wind en water. De botheuveltjes (exostosen) zijn echt bot, dus geen kraakbeen. Ze verdikken en veroorzaken een geleidelijke vernauwing van de gehoorgang. Daardoor kunnen oorsmeer en vuil zich steeds makkelijker ophopen. Dat kan leiden tot frequente oorinfecties en/of gedeeltelijke doofheid. In ernstige gevallen raakt de gehoorgang zelfs volledig geblokkeerd en moet de botvorming operatief verwijderd worden. Dat is niet niks!  

Surfersoor (exotosis externa) en zwemmersoor (otitis externa) zijn twee verschillende aandoeningen. Bij surfersoor treedt er onderhuidse botvorming in de gehoorgang op. Bij zwemmersoor is er sprake van een ontsteking van de huid van het buitenoor.   

Dat zwemmersoor en surfersoor nog wel eens door elkaar gehaald worden is niet zo verwonderlijk; beide aandoeningen hebben te maken met water en je oren.  

Symptomen en klachten bij surfersoor  

Surfersoor herkennen is lastig, vooral omdat de symptomen in het begin subtiel zijn. Hieronder hebben we de symptomen en klachten bij surfersoor op een rijtje gezet:  

Surfersoor gaat vaak gepaard met het gevoel dat je oren verstopt of vol zitten. Je kunt ook ongemak ervaren door druk in één of beide oren.  

We hebben allemaal wel eens last van water in het oor. Heb je vaker last van water in je oor na het douchen, zwemmen of watersporten dan voorheen? Dan zou dit op surfersoor kunnen duiden.  

De botgroei zorgt voor een vernauwde gehoorgang. Daardoor kunnen water en bacteriën minder makkelijk je gehoorgang uit en krijg je sneller last van oorontstekingen.  

Een loopoor (otorrhea) is een veelvoorkomende complicatie bij kinderen die buisjes in de oren hebben. Vochtafscheiding uit het oor komt echter ook voor bij surfersoor. 

In principe komt oorsmeer vanzelf naar buiten. Maar met een nauwere gehoorgang gaat dat niet zo makkelijk. Oorsmeer kan zich dan sneller ophopen, waardoor eerder oorproppen kunnen ontstaan.  

Doordat vocht, vuil en oorsmeer niet meer goed kunnen worden afgevoerd, kan surfersoor soms ook gepaard gaan met oorsuizen (tinnitus). 

Omdat gehoorverlies meestal geleidelijk ontstaat, heb je dit in het begin vaak niet door. Naarmate de aandoening vordert, kun je gaan merken dat geluiden gedempt klinken - vooral als er achtergrondgeluid is. 

Als je onze blogpost over de werking van het gehoor hebt gelezen, dan weet je dat de onderdelen van je gehoor in verbinding staan met je evenwichtsorgaan. Dat kan ook aangetast worden bij ontsteking van het gehoorkanaal, met als gevolg dat je snel duizelig wordt. 

Als je watersporter bent en een aantal van de bovenstaande symptomen ervaart, kan het zijn dat je surfersoor ontwikkelt. Ga naar je huisarts om het verder te laten onderzoeken. In de tussentijd moet je zorgen dat je oren goed beschermd zijn als je het water ingaat (daar komen we zo op terug).  

Wanneer loop je (meer) risico op surfersoor? 

Volgens Stanford Health Care hebben mensen die gedurende 20 jaar regelmatig surfen, maar liefst 50% kans op het ontwikkelen van aanzienlijke blokkades in het gehoorkanaal als gevolg van exostosen in het oor. Maar zoals gezegd is de aandoening niet beperkt tot surfers. Andere watersporters wiens oren frequent en langdurig aan koud water en wind worden blootgesteld, lopen net zoveel risico. Onderzoek heeft uitgewezen dat herhaaldelijke blootstelling aan water dat kouder is dan 18oC, geassocieerd wordt met een hogere kans op het ontwikkelen van exostose in het oor. Hoe kouder het water, hoe groter het risico. Als daar ook nog kille wind bij komt, dan neemt de kans dat je surfersoor ontwikkelt alleen maar toe.  

Belangrijk om te vermelden is dat surfersoor niet van de ene op de andere dag ontstaat. Er kunnen jaren van frequente blootstelling overheen gaan. Als je een paar keer per jaar aan watersport doet, dan hoef je je niet meteen zorgen te maken. Het is echter wel aan te raden om altijd preventieve maatregelen te nemen – surfersoor gaat namelijk niet vanzelf weg! 

Wat moet je doen als je denkt dat je surfersoor hebt? 

Heb je het vermoeden dat je surfersoor hebt? Dan is het belangrijk om er niet te lang mee rond te blijven lopen. Op den duur kan surfersoor leiden tot ernstige complicaties die een operatie vereisen. Deze operatie, bekend als canaloplastiek, omvat het verwijderen van de exostose in de gehoorgang. Dergelijke ingrepen zijn niet zonder risico's en hebben een lange herstelperiode. Vroege detectie is de sleutel tot effectieve behandeling. Neem contact op met je huisarts en vraag om een doorverwijzing naar een specialist in oor, neus en keel (KNO-arts). De KNO-arts zal je gehoorgangen onderzoeken. Bij bevestiging van de diagnose zal in overleg met jou een behandelplan worden opgesteld. 

Hoe kun je surfersoor voorkomen? 

Surfersoor is in feite een wanhopige poging van je lichaam om je trommelvlies te beschermen tegen koud water en koude wind. Om te voorkomen dat dit gebeurt, is het cruciaal om zelf je oren te beschermen. Preventie is verreweg de beste aanpak als het gaat om surfersoor. 

Draag de juiste beschermende oordoppen 

Heb je vaak last van water in je oren na het zwemmen? Dit is eenvoudig te voorkomen door het dragen van hoogwaardige gehoorbeschermers, zoals Alpine’s SwimSafe oordoppen. Deze kunnen ook speciaal voor jou op maat worden gemaakt! Voor watersporters bieden Alpine's WaterSafe Pro oordoppen uitkomst. Deze watersport oordoppen hebben een comfortabele en stevige pasvorm, die zelfs in de hoogste golven op hun plek blijven. Ze zijn ontworpen om (koud) water buiten te houden, terwijl geluiden goed hoorbaar blijven. Zeker voor surfers is dit belangrijk, gezien je de golven vaak met anderen moet delen. Elkaar kunnen verstaan is dan essentieel om gevaarlijke situaties te voorkomen. Natuurlijk helpen oordopjes ook tegen koude wind in je oren. 

Gebruik een badmuts of cap